Stawy skokowe to złożone struktury anatomiczne, które odgrywają kluczową rolę w lokomocji i amortyzacji podczas biegania, skakania i zmiany kierunku. W przypadku piłkarzy, którzy narażeni są na intensywne obciążenia i nagłe ruchy, urazy stawów skokowych należą do jednych z najczęstszych kontuzji.
Rodzaje urazów
Skręcenia: Stanowią najczęstszy typ urazu stawu skokowego, powstający na skutek nadmiernego rozciągnięcia lub zerwania więzadeł. Objawiają się bólem, obrzękiem, ograniczeniem ruchomości, często siniakami. Dotyczą głównie więzadeł, w tym więzadła skokowo-strzałkowego przedniego (ATFL). Skręcenia mogą mieć różny stopień nasilenia – od lekkich naciągnięć do całkowitych zerwań. Oprócz ATFL, często uszkadzane są również więzadło skokowo-strzałkowe tylne (PTFL) i więzadło piętowo strzałkowe (CFL).
Zwichnięcia: Występują rzadziej, ale są poważniejsze i wiążą się z całkowitym przemieszczeniem powierzchni stawowych. Oprócz bólu i obrzęku, towarzyszy im niestabilność stawu.
Złamania: Mogą dotyczyć kości skokowych lub kości goleniowej i piszczelowej tworzących staw lub złamania awulsyjne (oderwanie fragmentu kostnego z przyczepionym więzadłem). Wymagają unieruchomienia i często leczenia operacyjnego.
Zapalenie ścięgien: Powstaje na skutek przeciążenia ścięgien mięśni zginających lub prostujących stopę. Objawia się bólem, tkliwością i ograniczeniem ruchomości.
Niewłaściwa rozgrzewka i schłodzenie są często czynnikiem ryzyka. Przy tym brak odpowiedniego przygotowania mięśni i stawów do wysiłku zwiększa ryzyko urazów. Następne ryzyko to niewłaściwe obuwie: Buty o nieodpowiedniej amortyzacji lub źle dopasowane mogą prowadzić do nadmiernego obciążenia stawów skokowych.
Co możemy zrobić żeby grać bezpiecznie?
Podstawa to odpowiednia rozgrzewka przed treningiem oraz i schłodzenie i schłodzenie po treningu: Rozgrzewka powinna obejmować ćwiczenia dynamiczne i statyczne, a schłodzenie statyczne rozciąganie mięśni. Do tego noszenie odpowiedniego obuwia: Buty powinny być dopasowane do stopy i zapewniać odpowiednią amortyzację. W miarę możliwości należy unikać gry na nierównym lub twardym podłożu. W przypadku osłabienia stawu lub po urazie, orteza może zapewnić dodatkowe wsparcie.
Leczenie i rola fizjoterapii
– Jako fizjoterapeuta jestem szczególnie zainteresowany pracą z piłkarzami z kilku powodów. Po pierwsze, sam grałem w piłkę nożną przez ponad 10 lat, na poziomie juniorskim oraz IV ligi polskiej, co pozwoliło mi zrozumieć specyfikę tego sportu oraz typowe kontuzje, z którymi borykają się zawodnicy. To osobiste doświadczenie motywuje mnie do kontynuowania przygody z piłką nożną w roli fizjoterapeuty, gdzie mogę wykorzystać swoją wiedzę i pasję, aby pomagać innym sportowcom oraz przede wszystkim kontynuować pracę w sporcie. – mówi fizjoterapeuta
Kacper Zarosa z przychodni fizjoterapeutycznej Physiomed w Elektrowni Powiśle w Warszawie.
Jego praca z piłkarzami w Polonii Warszawa jako stażysta była dla Kacpra niezwykle inspirującym doświadczeniem. Najbardziej w tej pracy podobało mu się możliwość bezpośredniego wpływu na zdrowie i kondycję zawodników, co przekłada się na ich sukcesy na boisku. Każdy przypadek jest unikalny i wymaga indywidualnego podejścia, co czyni jego pracę pełną satysfakcję i wyzwań. Jak najskuteczniej leczyć urazy i jaka jest tutaj rola fizjoterapii?
Leczenie urazów stawów skokowych u piłkarzy zależy od rodzaju i stopnia ciężkości urazu. Fizjoterapia stanowi nieodłączny element kompleksowej rehabilitacji pacjenta. Dzięki niej, pacjent ma szansę na lepsze funkcjonowanie, redukcję przyjmowanych leków przeciwbólowych oraz poprawę jakości życia.W przypadku skręceń i zapalenia ścięgien, zazwyczaj stosuje się metody zachowawcze, takie jak odpoczynek, chłodzenie, kompresja, uniesienie kończyny (RICE), leki przeciwbólowe i przeciwzapalne oraz fizjoterapię. Fizjoterapia odgrywa kluczową rolę w powrocie do sprawności po urazie stawu skokowego. Doświadczony fizjoterapeuta opracuje indywidualny program ćwiczeń, który pomoże w:
– Złagodzeniu bólu i obrzęku
– Przywróceniu ruchomości stawu
– Wzmocnieniu mięśni
– Poprawie propriocepcji i równowagi
– Zapobieganiu nawrotom urazu
W przypadku złamań lub zwichnięć może być konieczne leczenie operacyjne. Fizjoterapia jest również ważna po operacji, aby pomóc w powrocie do sprawności i pełnego zakresu ruchu.